HOE ZELFORGANISATIE OF ZELFSTURING WÉL KAN WERKEN
Allereerst om misverstanden te voorkomen: zelforganisatie en zelfsturing zijn bijna hetzelfde. Met het verschil dat teams bij zelforganisatie nog wel sturing of coaching krijgen. Zelfsturing krijgt als organisatiemodel veel lof maar ook veel kritiek. ‘Hoe implementeer je zelfsturing nou eigenlijk en hoe voorkom je teamproblemen?’- is de centrale vraag. Zelfsturende teams en zelforganiserende teams zijn regelmatig voer voor discussie. Dat zie je ook nu weer in de zorgsector: het tekort aan mensen en de hoge werkdruk halen dagelijks de media. Tegenstanders van zelfsturing vinden dat zelfsturing synoniem is aan verwaarlozing van teams, een truc om te bezuinigen. Dat is het verschil met zelforganisatie: dan is er nog sprake van sturing vaak in de vorm van coaching. Maar ook daar zijn er tal van sceptici te vinden. Ze zijn gesterkt door enkele praktijkvoorbeelden. Na de populariteit door het succes van onder andere Buurtzorg, zijn er de laatste tijd veel kritische geluiden te horen. Zorgaanbieder Cordaan heeft vanaf begin 2019 het principe van zelfsturing in de wijkverpleging en thuiszorg weer losgelaten. De reden? De interne afstemming vroeg teveel van de medewerkers.
Succesfactoren
Zijn zelfsturende teams in de zorg dan een illusie? Nee, zeker niet. Maar er zijn voorwaarden. Succesfactoren van zelfsturende teams zijn afhankelijk van de motivatie om tot zelfsturing in de zorg en in de thuiszorg over te gaan. Wil het bestuur over op zelfsturing louter en alleen om bezuinigingen door te voeren, dan is de kans op succes klein. Je moet als organisatie wel een duidelijke visie en doel hebben met het onderwerp en op de manier hoe zelfsturende teams je organisatie versterken. Als je als organisatie patiënten meer zeggenschap en regie geeft over hun ziekteproces, dan moet je ook je eigen mensen die ruimte geven. Een andere voorwaarde is dat je je eigen teams betrekt bij de beslissing om tot meer zelfsturing over te gaan. Zo voorkom je een shockeffect, van ‘wat overkomt me nu’? Je zorgt juist voor meer betrokkenheid. Teamleden moeten de voordelen inzien om zelf meer regelruimte te krijgen. Dan kiezen ze zelf bewust voor het traject en denken mee over hoe je als team beter kunt presteren.
Team verbeteren
Maar dat is geen gemakkelijke weg. Een team zelf zelfsturend maken? Je team verbeteren en als teamcoach en team samen beter presteren? Dat vraagt om een goede training en een professionele aanpak. Medewerkers zijn wel gewend om in teams te werken, maar weten vaak niet HOE je als team moet samenwerken. Je team optimaliseren, ga zelf maar na: alle functies zijn gericht op individuele taken. Hier word je als medewerker op beoordeeld, niet op de teamprestatie. Een team kan veel meer verzetten dan de som van de individuele teamleden. Dit zal een team eerst moeten ervaren, de flow, de energie en de resultaten die dan vrijkomen. Ze zullen meer plezier beleven aan het werk. En dat voorkomt ook weer uitval, verloop en ziekteverzuim.
TeamTalk heeft de tools
Als TeamTalk kunnen we een bestuur of directie de juiste tools in handen geven om ervoor te zorgen dat mooie ideeën en op zich uitstekende beslissingen in de praktijk ook gaan werken. Vaak zie je dat die plannen verzanden in een theoretisch voornemen dat geen concrete vertaalslag krijgt in de teams. TeamTalk pakt die plannen op en zet ze om in prakrijk. Daarbij beantwoorden we vragen als Wat is een zelfsturend team in de zorg? Wat zijn de kenmerken en problemen van zelfsturende teams? Hoe zorg je ervoor dat het wel werkt? Wat is een effectieve training? Hoe vind je elkaar? Hoe werk je samen? Hoe neem je besluiten? Zelfsturing hoe het werkt? Hoe zorg je ervoor dat je er een gemeenschappelijk doel is en dat doel tijdens het hele proces ook helder in het vizier blijft? Hoe kun je je team verbeteren? Ons programma leert teams in twaalf weken om beter samen te werken en zo met elkaar betere resultaten te boeken. We hanteren daarbij vier livesessies met elk een eigen thema, in combinatie met een e-learning traject en een opdracht. Zo worden de teams getraind om door middel van zelfsturing in de zorg ook daadwerkelijk beter te presteren dan alleen als som van individuele medewerkers.